Jestem katoliczką

Właśnie się dowiedziałam, że od 20 lat, to jest od momentu, kiedy w pewne wakacje udałam się do kancelarii parafialnej, oznajmiłam, że chcę wypisać się z Kościoła Katolickiego, ponieważ nie wierzę w Boga, co zostało skrupulatnie odnotowane w parafialnych papierach, a zostało odnotowane niewątpliwie, gdyż afera w domu podczas wizyty po kolędzie była wielka, otóż od tamtego czasu byłam przekonana, że nie jestem katoliczką i właśnie się dowiedziałam, jak bardzo się myliłam. Wydawało mi się bowiem, że aby być katolikiem, trzeba podzielać wiarę w Boga i inne treści zawarte w Credo, uznawać różnorakie dogmaty i autorytet Kościoła, uważać Biblię za księgę natchnioną, świętą i wraz z Tradycją strzeżoną przez Kościół będącą źródłem objawienia, uczestniczyć w katolickich nabożeństwach, kierować się w codziennym życiu wskazaniami Kościoła, modlić się, spowiadać i tym podobne.

Nie spełniam żadnego z tych warunków, a poza tym sądziłam, że nie można być jednocześnie niewierzącą apostatką i katoliczką. Żyłam, jak się okazuje, w błogim, lecz całkowicie błędnym przekonaniu. Z błędu mogłam zostać wyprowadzona już w 2009 roku, kiedy to nasz papież Benedykt XVI wydał list papieski tzw. motu proprio (łac. z własnej inicjatywy)¹, pod znaczącym tytułem „Omnium in mentem” („Wszystkim ku uwadze”), wprowadzający zmiany do kilku kanonów Kodeksu Prawa Kanonicznego, lecz nie podejrzewałam, że jakiekolwiek listy papieskie odnoszą się do mnie, więc nie zapoznawałam się z nimi na bieżąco. Watykan zapewniał, że list „Omnium in mentem” dotyczy sakramentów święceń i małżeństwa (a konkretnie trzech kanonów mówiących o wymaganiach niezbędnych do ważności małżeństwa z których usunięto klauzule o formalnym akcie wystąpienia), więc tym bardziej nie budził mojego zainteresowania, gdyż jako osoba niewierząca ani święceń ani ślubu kościelnego mieć nie zamierzam. A jednak mnie dotyczy.

List „Omnium in mentem” doczekał się różnych interpretacji. Najciekawsze są dwie: ks. prof. Dariusza Walencika i ks. dr hab. Piotra Majera.

Ks. prof. Dariusz Walencik szybko ogłosił, iż w związku z tym w świetle aktualnego stanu prawnego przestaje obowiązywać przyjęta 29 września 2008 r. przez Konferencję Episkopatu Polski (KEP) instrukcja określająca procedury apostazji pt. „Zasady postępowania w sprawie formalnego aktu wystąpienia z Kościoła”. Nie jest więc możliwe wystąpienie z Kościoła. Można najwyżej z Kościołem zerwać kontakty (porzucić wiarę bądź zaprzestać praktykowania).
I tak dokonać apostazji nie było łatwo², a teraz nie można w ogóle³.

Ks. dr hab. Piotr Majer stwierdził natomiast, że usunięcie z kanonów klauzuli o formalnym akcie wystąpienia dotyczy tylko i wyłącznie problematyki skutków formalnego wystąpienia z Kościoła w prawie małżeńskim: na skutek wprowadzonych zmian apostaci są teraz, jak wszyscy katolicy, zobowiązani do zachowania formy kanonicznej małżeństwa, obowiązuje ich przeszkoda różnej wiary i zakaz zawierania małżeństw mieszanych. Opinię, iż instrukcja KEP już nie obowiązuje, nazwał pochopną⁴.

To bardzo miło z jego strony, jednak mimo pozornych różnic w wypowiedziach obu panów, wychodzi na to samo. Pierwszy z listu „Omnium in mentem” wyciąga wniosek, iż z Kościoła katolickiego występować już nie można. Drugi natomiast prostuje: Ależ można! i zaraz dodaje: Ale pamiętajmy, że w Kościele nigdy nie przestała obowiązywać zasada „semel catholicus, semper catholicus” - kto raz stał się katolikiem, ten będzie nim na zawsze. Zasadę tę przywołuje zarówno ks. prof. Dariusz Walencik, jak i Ks. dr hab. Piotr Majer. Wynikać ma ona z tego, że chrztu nie da się wymazać z historii życia człowieka (nieutracalność łaski chrztu). Nawet, jeśli ktoś dokonana apostazji i w księdze chrztu pojawi się wzmianka o wystąpieniu danej osoby z Kościoła - nie przestanie ona być katolikiem, gdyż „kto raz został wszczepiony w Chrystusa, jest złączony z Nim na zawsze i nie zmieni tego żaden formalnie dokonany akt”. Katolikiem jest się od momentu chrztu do momentu śmierci, niezależnie od tego, czy się utraciło wiarę i czy się zachowuje związek z Kościołem

Co w praktyce oznacza, że można nie wierzyć w Boga i inne treści zawarte w Credo, nie uznawać dogmatów i autorytetu Kościoła, nie uważać Biblii za księgę natchnioną, świętą i wraz z Tradycją strzeżoną przez Kościół będącą źródłem objawienia, nie uczestniczyć w katolickich nabożeństwach, nie kierować się w codziennym życiu wskazaniami Kościoła, nie modlić się, nie spowiadać i tym podobne, a i tak być katolikiem. Co więcej, wierni, dokonujący formalnego odstępstwa od Kościoła popełniają przestępstwo apostazji, za które ściągają na siebie karę ekskomuniki, nie mogą przyjmować sakramentów, pełnić w Kościele funkcji liturgicznych i urzędów, nie mogą być chrzestnymi i świadkami zawarcia małżeństwa, a jeśli przed śmiercią nie okażą oznak pokuty, powinni być także pozbawieni katolickiego pogrzebu, a i tak są katolikami. Ja i inni apostaci zawdzięczamy to pewnym czynnościom, którym uznali za stosowne poddać nas rodzice, a których nie pamiętamy. Czynności te polegały na polaniu nas wodą w wieku niemowlęcym i wypowiedzeniu przez kapłana jednej z religii magicznego zaklęcia, które związało nas duchowo z instytucją reprezentująca ową religię na zawsze.

Nie mam pojęcia, co w takim razie, zdaniem obu panów, odróżnia katolika od niewierzącego, ale nie jest to jedyna rzecz, której nie rozumiem w katolickiej doktrynie. Ich zdaniem, jestem katoliczką, tak samo jak papież, biskupi, zwykli księża i katolicki laikat. Nie ma sprawy. W zasadzie, ktoś mógłby powiedzieć, że mogłabym ani listem papieskim, ani jego interpretacjami się nie przejmować i pozwolić sobie na luksus spokojnego stwierdzenia, że niezależnie od tego, co na ten temat sądzi papież, ks. prof. Dariusz Walencik i ks. dr hab. Piotr Majer, nie obowiązują mnie zasady odnoszące się do katolików, gdyż katoliczką nie jestem. W takich sytuacjach pozostaje podpisać protokół rozbieżności i niech każdy pozostanie przy swojej opinii.

Gdyby nie jedna kwestia: część osób, które odeszły z Kościoła, domaga się, aby parafie usunęły ich dane osobowe ze swoich zbiorów, uznając, że danych tych nie mogą bez ich zgody przechowywać (zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych). Po odmowach otrzymanych w tej sprawie w swoich parafiach wnioskujący o apostazję odwoływali się do Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, wspierając się opinią Komisji Europejskiej, według której prawo gwarantuje możliwość sprzeciwu wobec przetwarzania danych osobowych.

Bez skutku. GIODO uznał, że osobie, która chciałaby wystąpić z Kościoła, nie przysługuje prawo żądania usunięcia jej danych z ksiąg kościelnych, gdyż w tym przypadku zastosowanie ma prawo kanoniczne i i ustawa o "Ochronie danych osobowych w działalności Kościoła katolickiego w Polsce". Zgodnie z nimi Kościół może przechowywać i przetwarzać dane na temat wiernych także bez ich zgody, jednak pod warunkiem, że osoby te są jego członkami. Ma prawo gromadzić w księgach parafialnych dane zwykłe i szczególnie chronione (tzw. wrażliwe), jako że są one niezbędne do jego działalności statutowej. Oprócz imienia, nazwiska i adresu, w księgach parafialnych znajdować się mogą dane dotyczące m.in. stanu zdrowia, poglądów czy karalności. Co najistotniejsze: pod warunkiem, że osoby te są jego członkami⁵.

I tu leży pies pogrzebany. Porządek duchowy uznawany przez Kościół katolicki wpływa na porządek prawny. Z powodu nieusuwalności łaski chrztu nieusuwalne stają się dane osobowe i formalne członkostwo w Kościele. Kto raz stał się katolikiem, ten będzie nim na zawsze. Członkami Kościoła są więc, zdaniem Kościoła, także osoby, które z niego odeszły, gdyż były ochrzczone.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odrzucił właśnie skargę Dawida Sznajdera⁶ na Generalnego Inspektora Danych Osobowych. GIODO odmówił wydania decyzji administracyjnej, która nakazałaby proboszczowi parafii, w której mieszka Sznajder, odnotowania, że ten formalnie wystąpił z Kościoła. Gdyby do tego doszło, parafia nie mogłaby posługiwać się jego danymi. A teraz może, gdyż sąd uznając, że organy państwowe nie są władne ingerować w sprawy wewnątrzkościelne, przychylił się do zdania Kościoła, że Dawid Sznajder powinien pozostać jego członkiem. Gdyż skoro nim był - pozostanie nim na zawsze.

Ja również. Moi drodzy, przepraszam, że nie wiedzieliście tego o mnie, ale ja też tego nie wiedziałam.
Omnium in mentem: byłam, jestem i będę katoliczką. Na wieki wieków.
Amen.

więcej z działu: art. 196 KK

więcej z działu: impresjonizm socjologiczny

ps. Może warto w takim razie rozważyć następną zmianę w kodeksie prawa kanonicznego? Podczas chrztu można by wtedy zamiast używania wody wypalać znamię.

Przypisy:
1) motu proprio (łac. z własnej inicjatywy) - list papieski o charakterze dekretu powstały z inicjatywy własnej papieża.
2) W „Zasadach” nakazuje się konieczność osobistej rozmowy osoby chcącej odejść z Kościoła z duszpasterza z osobą chcącą odejść z Kościoła. Celem takiej rozmowy jest rozeznanie rzeczywistych przyczyn decyzji , następnie podjęcie wysiłków, by odwieść taką osobę od jej zamiaru i obudzić wiarę zaszczepioną w sakramencie chrztu, a także wskazanie poważnych konsekwencji podejmowanej decyzji. Wprowadzono także warunek, by formalnego odstępstwa dokonać w obecności dwóch świadków, z zaleceniem, by jednym z nich był ktoś z rodziców lub chrzestnych.
3) Nie da się formalnie wystąpić z Kościoła - opinia ks. prof. Dariusza Walencika ->
4) O formalnym wystąpieniu z Kościoła - opinia ks. dr hab. Piotra Majera z Instytutu Prawa Kanonicznego UP JPII w Krakowie ->
5) Wrażliwe dane w kościelnych teczkach ->
6) Jestem katolikiem, czyli wirus ospy ->

Ponadto polecam:
1) Spór apostatów z Kościołem zaostrza się ->
2) Apostata: Wyjście z Kościoła to droga przez piekło ->
3) Pierwszy w Polsce proces o adnotację w Księdze Chrztów w środę w warszawskim sądzie ->
4) Za dwa miesiące nowa instrukcja o apostazji->